Chòm sao Viên Quy
Chòm sao Viên Quy là một chòm sao nằm ở Nam thiên cầu. Cái tên của nó có nghĩa Latinh là “Compa” là một dụng cụ để vẽ vòng tròn. Nó được giới thiệu bởi nhà thiên văn học người Pháp Nicolas Louis de Lacaille vào thế kỷ XVIII. Lacaille thêm nó vào danh sách chòm sao để lấp chỗ trống giữa chòm sao Nam Tam Giác và Bán Nhân Mã. Viên Quy chứa 2 đối tượng trong bầu trời sâu thẳm, thiên hà Viên Quy và nguồn X-quang Viên Quy X-1.
Vị trí của chòm sao Viên Quy trên bầu trời
Chòm sao Viên Quy có kích thước lớn thứ 85 trên bầu trời, chiếm giữ 93 độ vuông. Nó nằm ở góc phần tư thứ ba của Nam thiên cầu và có thể nhìn thấy trên các vĩ độ từ 30o đền -90o. Những chòm sao lân cận của nó là: Thiên Yến, Bán Nhân Mã, Thương Dăng, Củ Xích, Nam Tam Giác.
Viên Quy có một ngôi sao hành tinh được biết đến và không có đối tượng Messier. Ngôi sao sáng nhất của chòm sao là Alpha Viên Quy. Không có trận mưa sao băng nào liên quan đến chòm sao.
Chòm sao Viên Quy thuộc về gia đình các chòm sao Lacaille.
Nguồn gốc tên gọi của chòm sao Viên Quy
Không có câu chuyện thần thoại nào gắn với chòm sao Viên Quy. Chòm sao này phác thảo một công cụ được sử dụng để vẽ vòng tròn (không phải là cái la bàn được sử dụng bởi các thủy thủ, mà được đại diện bởi chòm sao La Bàn).
Nó mô tả hình ảnh của một chiếc compa, nó còn được sử dụng để đo khoảng cách. Trước đây, Lacaille đặt tên chòm sao này là Compa và nó bên cạnh chòm sao Nam Tam Giác. Đó là một chòm sao để khỏa lấp chỗ trống trên bầu trời phương Nam.
Những ngôi sao nổi bật của chòm sao Viên Quy
– Alpha Viên Quy: là ngôi sao sáng nhất của chòm sao, nó có độ sáng biểu kiến 3,19. Nó là một ngôi sao nhị phân, với người bạn đồng hành khá yếu ớt. Nó là một ngôi sao biến quang, thuộc lớp sao dao động Ap. Nó cách Trái Đất khoảng 53,5 năm ánh sáng.
– Beta Viên Quy: là ngôi sao sáng thứ hai của chòm sao, với độ sáng biểu kiến 4,069. Nó thuộc dãy sao chính thuộc lớp tinh tú A3Va. Nó có khoảng cách khoảng 97 năm ánh sáng.
– Gamma Viên Quy: là một ngôi sao nhị phân. Nó bao gồm một cặp sao xanh và sao vàng.
– HD 129445: là một ngôi sao thuộc lớp tinh tú G6V, nó có một hành tinh quay quanh quỹ đạo của nó. Hành tinh này có tên là HD 129445 b. Nó được kiểm định với tốc độ quay 17 doppler và là một phần của chương trình tìm kiếm hành tinh Magellan. Nó có độ sáng biểu kiến 8,8 và ở khoảng cách 220 năm ánh sáng.
Những đối tượng sâu thẳm trên bầu trời
– Thiên hà Viên Quy: là một thiên hà Xoắn ốc ở khoảng cách khoảng 13 triệu năm ánh sáng. Thiên hà này có chuyển động rung động bên trong của nó. Một trong số những cái vòng của nó đang diễn ra hoạt động hình thành mảng sao.
Nó được khám phá vào năm 1975. Nó là một thiện hà hoạt động với tâm là một lỗ đen.
– X-1 Viên Quy: là một sao đôi X quang bao gồm một ngôi sao Nơtron và một ngôi sao dãy chính quay quanh ngôi sao chính. Hệ thống sao này ở khoảng cách khoảng 20000 năm ánh sáng. Nguồn X quang được phám phá vào ngày 14/6/1999, khi máy quét lên bầu trời trong chòm sao Viên Quy, Củ Xích, Sài Lang.
– NGC 5315 là một tinh vân hành tinh. Giống như một tinh vân hành tinh khác. Nó được tạo ra khi một ngôi sao đang trong giai đoạn sống cuối cùng của nó với những rơi rụng văng ra ngoài không gian.